Opis
MATLAKOWSKI Władysław, Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu. Zarysy życia ludowego. Napisał…, poprzedziwszy życiorysem autora, wydał dr med. Józef Peszke. (Z 2-ma podobiznami autora, 65 tablicami i przeszło 150 rycinami w tekście). Warszawa 1901. s.nlb.12,XCI,175,LXV tablic. opr. ppł. oryg. 24 cm.
Reprint Szczecin 2012. VOLUMINA.PL
Reprint zmniejszony około 25 % w stosunku do oryginału.
Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu to książka wyjątkowa nie tylko ze względu na zawartość merytoryczną, ale i historię swojego powstania. Matlakowski, który był z wykształcenia lekarzem, a kulturologiem z zamiłowania i nieco z przypadku, napisał wcześniej pracę poświęconą budownictwu ludowemu. Postanowił zagłębić się jednak w szczegóły zdobienia stroju i przedmiotów codziennego użytku. Liczne ilustracje i tablice odrysowywał sam lub przy pomocy Stanisława Witkiewicza. Gotową pracę ukończył tuż przed śmiercią i choć znalazł poparcie i chętnych promotorów, to ciągły brak funduszy uniemożliwiał publikację. Już praktycznie na łożu śmierci poprosił swojego przyjaciela – doktora Józefa Peszke o dopilnowanie wydania tego dzieła. Mimo wielu trudności książka ukazała się drukiem, a Peszke opatrzył ją obszernym wstępem poświęconym postaci autora. Sam Matlakowski Stworzył dzieło niesamowite, mimo, że nie jest ono ogromnej objętości, to mieści w sobie bardzo bogaty materiał, szczegółowe opisy przedmiotów, ich zdobień, zastosowania, a także, co stanowi o wyjątkowości tego opracowania, bardzo starannie zebrany materiał leksykalny. Matlakowski ubolewał nad zanikiem gwary ludowej stąd podając nazwy poszczególnych przedmiotów zapisuje je w oryginalnej wymowie, często, dla dopełnienia dzieła, w kilku wariantach.
Spis treści:
Od wydawcy
Władysław Matlakowski. Życiorys I-XCI
Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu
Wstęp 1-13
Część ogólna 14-56
Ozdoby gieometryczne 18-34
Ozdoby motywów roślinnych 34-38
Ozdoby w motywów zwierzęcych i ludzkich 38-56
Część szczegółowa 57-176
Przemowa 59-65
Wnętrze izby i jej wyporządzenie 66-96
Budynki gospodarskie i Zagroda 97-105
Rolnictwo. Sianokos 106-115
Pasterstwo 116-134
Obróbka lnu 135-144
Praca około lasu 145-152
Odzież 153-161
Strawa 162-168
Zamknięcie 169-176
Tablice z objaśnieniami I-LXV
