50 lat Filara Kazalnicy (i Momatiukówki) – Pillar, 50 anniversary, seria „ściany Tatr TOPO nr 10”. Wersja rolowana, na grubszym papierze.

Opracowanie i zdjęcia terenowe Grzegorz Głazek, zdjęcia z epoki Janusz Kurczab. Wydanie i dystrybucja MasterTopo i wspinanie.pl. Tytuł i opis dwujęzyczny, polski i angielski, lista skrótów, wybrana literatura. Format B1 (98×68 cm).

Na ścianie Kazalnicy Mięguszowieckiej miały miejsce przełomowe przejścia w historii polskiego taternictwa. W roku 2012 minęła 50. rocznica najważniejszego z nich, pierwszego przejścia Filara Kazalnicy, formacji której przewieszający się profil stanowił wyzwanie dla wielu pokoleń taterników.
Z okazji tej rocznicy oraz o miesiąc późniejszego wytyczenia Momatiukówki, drogi niejako towarzyszącej Filarowi i długo uważanej za równie trudną, wydaliśmy plakat rocznicowy. Wydawcami są wspinanie.pl i MasterTopo, przedsięwzięcie wsparł też UKA (Uniwersytecki Klub Alpinistyczny). Plakat łączy cechy materiału rocznicowego i samowystarczalnego materiału topograficznego, szczegółowo pokazującego układ obu jubileuszowych dróg i linii sąsiednich.
Pokonanie Filara Kazalnicy miało miejsce na samym początku wspinaczkowego lata 1962 roku. Jego autorami byli Eugeniusz Chrobak, Zygmunt Andrzej Heinrich, Janusz Kurczab, Krzysztof Zdzitowiecki. Przejście to nastąpiło po próbach kilku mocnych zespołów w dwóch poprzednich sezonach. Ostateczny sukces był efektem współpracy potencjalnie dotąd konkurujących wspinaczy z Warszawy oraz Krakowa i Bielska-Białej.
Autorzy historycznego przejścia, od lewej: Krzysztof Zdzitowiecki, Eugeniusz Chrobak, Janusz Kurczab, Zygmunt Andrzej Heinrich (fragment topo, fot. arch. Janusz Kurczab).
O tym, jak przejście to było ważne dla rozwoju polskiego taternictwa pięknie napisał Jan Kiełkowski w Taterniku (nr 2/2012, s. 3), sam będący współautorem aż 5 późniejszych nowych linii na ścianie:

Filar Kazalnicy był [.] otwarciem nowego etapu taternickiego. Ci, którzy tego dokonali, pokonali pewien próg techniczny i psychologiczny i zainicjowali w Tatrach lawinę przejść nowych dróg oraz pierwszych przejść zimowych o ekstremalnych trudnościach. Równocześnie okazało się, jak liczna była kadra, która potrafiła przechodzić tak trudne drogi […] Można śmiało powiedzieć, że wydarzenia z 1962 roku doprowadziły polskich alpinistów w następnych latach do czołówki światowej. […]

 O Filarze i Momatiukówce łącznie Kiełkowski napisał tam również:

 [.] Te drogi to historyczny przełom w taternictwie.

Plakat rocznicowy to typ dużego tzw. fototopo, utrwalony już od dekady wśród naszych wspinaczy (w dużej mierze za sprawą plakatów MasterTopo). Jak na dotychczasowe mapki tego typu, obecny plakat ma wyjątkowo duży format – B1.

Na bardzo szczegółowym obrazie sam filar ma około 80 cm wysokości w swojej stromszej części, mającej w rzeczywistości niemal 500 m wysokości, do tzw. Świecznika  (czyli 10 m w terenie zajmuje około 16 mm w druku). Znajdziecie tam wrysowanie łącznie 10 dróg oraz wiele dużych wariantów, w dwóch grupach.

Grubszą linią wrysowano wszystkie drogi i warianty istniejące do 1962 roku włącznie (Łapiński-Paszucha z wariantami, Długosz z mało znanymi wariantami, Filar Kazalnicy, Momatiukówka). Pokazuje to, jaki stan eksploracji ściany zastali zdobywcy i na ile górna część ściany była dla nich niewiadomą.

Cieńszymi liniami zaznaczono późniejsze drogi i warianty na samym Filarze i jego okolicy, w tym także na tzw. Ostrodze oraz na rzadko odwiedzanej wysokiej grani, jaką Filar się kończy. To z kolei pokazuje, jak dalece Filar i późniejsze jego wyprostowanie od razu trafiły we właściwą linię. Znalazły się tu, oprócz 4 dróg już wymienionych, także Stąd do Wieczności, Kant Filara z wariantami, Gacopyrz now z wariantami, Wędrówka Dusz, Filar z Obejściem i Pająki oraz liczne starsze warianty blisko krawędzi filara. Wszystko to razem stanowi o tym, że obecny plakat topo może służyć wspinaczom wybierających się na wszystkie drogi zbliżające się do wielkiego przewieszenia na filarze, od drogi Długosza po lewej do Momatiuka wprost po prawej – czyli na najbardziej „powietrzne” drogi w Polsce, na których wrażenie otchłani spotęgowane jest odbiciem nieba w głębokim jeziorze, sięgającym podstawy ściany. Sygnalnie (bez nazw i stanowisk) pokazano też sam start takich linii jak 15.10 do Yumy i Superparanoja, które na starcie pokonują Ostrogę względnie blisko samego Filara.
Jako ciekawostkę można dodać, że mamy tu klarowne rozszyfrowanie kilku wariantów u góry ściany, wychodzących od lewej na Filar lub przekraczających jego krawędź, co jest ważne dla kończących drogi Długosza czy Kant Filara. Na przykład widać, że stosunkowo niskie wyjście w prawo na Filar i de facto jego górną część bliską Kantu pokonano już w roku 1960. Pokazano też nieco zapomniany wariant oryginalny Kantu Filara, biegnący najbliżej krawędzi (Kiełkowski!) oraz najwyżej położony wariant sprzed 1988 r. do Kantu, pokonywany jako mylne, zapychowe zakończenie drogi Długosza, wyceniany VI+ i często stanowiący poważny kłopot dla zmęczonych zespołów (włączony został on też do drogi Gacopyrz now zgodnie z zamysłem jej autorów z 1992 r., ale akurat jako końcówka tej drogi jest rzadko przechodzony).

 Wśród nazwanych mniejszych formacji terenowych przypomniano położenie takich obiektów jak Szara Ścianka i Pochyła Pólka z oryginalnego wariantu na Filarze (trawersu w lewo, z tzw. Pająkiem). Na liście nazw znalazły się też obiekty nowe, takie jak Różowy Filarek wysoko na Wędrówce Dusz (biegnie przez niego ostatni odcinek VIII- tej drogi), ważny orientacyjnie od czasów historycznego skoku BASE.

 Wszystko to podano na dwóch ujęciach ściany, umieszczonych obok siebie: zdjęcia na wprost oraz zdjęcia z lewym profilem Filara, zestawionych w zbliżonej skali. To dobitnie pokazuje nastromienie tej wyzywającej formacji, ale przede wszystkim bardziej ułatwia zorientowanie się w licznych wariantach i przewinięciach przez krawędź Filara.

Informacji terenowej towarzyszą połączone w jedno zdjęcia czwórki zdobywców z 9 lipca 1962 roku, wykonane w dniu ostatecznego ukończenia wspinaczki, już nieco poniżej szczytu (w pierwszym dogodnym miejscu wolnym od śniegu, gdyż owego lata na przełomie czerwca i lipca nastąpiły nadzwyczajne opady śnieżne).

Przy dolnej krawędzi obrazu zamieszczono listę skrótów nazw oraz zestaw wybranej literatury, odnoszącej się do historii i topografii Filara (w tym trzy pozycje z 2012 roku: przewodnik J. Zurawskiego „Kazalnica – drogi zebrane”, Taternik 2/2012 i obszerna relacja A.Marcisza „Piękny Umysł”.

Z listy tej polecamy najbardziej szczegółową relację z przejścia, jaką ogłosił Janusz Kurczab w swojej książeczce „Filar Kazalnicy” (wydanie II rozszerzone z 1995 r., Explo).  Dobrym uzupełnieniem może być lektura Taternika nr 2 z 2012, strony 2-10, ze wspomnieniowym tekstem Janusza Kurczaba innym niż jego opowiadanie w książce „Filar Kazalnicy” oraz listą znaczących przejść zestawioną przez Jana Kiełkowskiego (z kronikarskiego obowiązku: listę ową należy uzupełnić o bardzo ważne 1. przejście klasyczne Kantu Filara z września 1980 roku).

33.60 

1 w magazynie

Kategoria:

Opis

50 lat Filara Kazalnicy (i Momatiukówki) – Pillar, 50 anniversary, seria „ściany Tatr TOPO nr 10”. Wersja rolowana, na grubszym papierze. Opracowanie i zdjęcia terenowe Grzegorz Głazek, zdjęcia z epoki Janusz Kurczab. Wydanie i dystrybucja MasterTopo i wspinanie.pl. Tytuł i opis dwujęzyczny, polski i angielski, lista skrótów, wybrana literatura. Format B1 (98×68 cm).

Na ścianie Kazalnicy Mięguszowieckiej miały miejsce przełomowe przejścia w historii polskiego taternictwa. W roku 2012 minęła 50. rocznica najważniejszego z nich, pierwszego przejścia Filara Kazalnicy, formacji której przewieszający się profil stanowił wyzwanie dla wielu pokoleń taterników.
Z okazji tej rocznicy oraz o miesiąc późniejszego wytyczenia Momatiukówki, drogi niejako towarzyszącej Filarowi i długo uważanej za równie trudną, wydaliśmy plakat rocznicowy. Wydawcami są wspinanie.pl i MasterTopo, przedsięwzięcie wsparł też UKA (Uniwersytecki Klub Alpinistyczny). Plakat łączy cechy materiału rocznicowego i samowystarczalnego materiału topograficznego, szczegółowo pokazującego układ obu jubileuszowych dróg i linii sąsiednich.
Pokonanie Filara Kazalnicy miało miejsce na samym początku wspinaczkowego lata 1962 roku. Jego autorami byli Eugeniusz Chrobak, Zygmunt Andrzej Heinrich, Janusz Kurczab, Krzysztof Zdzitowiecki. Przejście to nastąpiło po próbach kilku mocnych zespołów w dwóch poprzednich sezonach. Ostateczny sukces był efektem współpracy potencjalnie dotąd konkurujących wspinaczy z Warszawy oraz Krakowa i Bielska-Białej.
Autorzy historycznego przejścia, od lewej: Krzysztof Zdzitowiecki, Eugeniusz Chrobak, Janusz Kurczab, Zygmunt Andrzej Heinrich (fragment topo, fot. arch. Janusz Kurczab).
O tym, jak przejście to było ważne dla rozwoju polskiego taternictwa pięknie napisał Jan Kiełkowski w Taterniku (nr 2/2012, s. 3), sam będący współautorem aż 5 późniejszych nowych linii na ścianie:
Filar Kazalnicy był [.] otwarciem nowego etapu taternickiego. Ci, którzy tego dokonali, pokonali pewien próg techniczny i psychologiczny i zainicjowali w Tatrach lawinę przejść nowych dróg oraz pierwszych przejść zimowych o ekstremalnych trudnościach. Równocześnie okazało się, jak liczna była kadra, która potrafiła przechodzić tak trudne drogi […] Można śmiało powiedzieć, że wydarzenia z 1962 roku doprowadziły polskich alpinistów w następnych latach do czołówki światowej. […]
O Filarze i Momatiukówce łącznie Kiełkowski napisał tam również:
[.] Te drogi to historyczny przełom w taternictwie.
Plakat rocznicowy to typ dużego tzw. fototopo, utrwalony już od dekady wśród naszych wspinaczy (w dużej mierze za sprawą plakatów MasterTopo). Jak na dotychczasowe mapki tego typu, obecny plakat ma wyjątkowo duży format – B1.
Na bardzo szczegółowym obrazie sam filar ma około 80 cm wysokości w swojej stromszej części, mającej w rzeczywistości niemal 500 m wysokości, do tzw. Świecznika  (czyli 10 m w terenie zajmuje około 16 mm w druku). Znajdziecie tam wrysowanie łącznie 10 dróg oraz wiele dużych wariantów, w dwóch grupach.
Grubszą linią wrysowano wszystkie drogi i warianty istniejące do 1962 roku włącznie (Łapiński-Paszucha z wariantami, Długosz z mało znanymi wariantami, Filar Kazalnicy, Momatiukówka). Pokazuje to, jaki stan eksploracji ściany zastali zdobywcy i na ile górna część ściany była dla nich niewiadomą.
Cieńszymi liniami zaznaczono późniejsze drogi i warianty na samym Filarze i jego okolicy, w tym także na tzw. Ostrodze oraz na rzadko odwiedzanej wysokiej grani, jaką Filar się kończy. To z kolei pokazuje, jak dalece Filar i późniejsze jego wyprostowanie od razu trafiły we właściwą linię. Znalazły się tu, oprócz 4 dróg już wymienionych, także Stąd do Wieczności, Kant Filara z wariantami, Gacopyrz now z wariantami, Wędrówka Dusz, Filar z Obejściem i Pająki oraz liczne starsze warianty blisko krawędzi filara. Wszystko to razem stanowi o tym, że obecny plakat topo może służyć wspinaczom wybierających się na wszystkie drogi zbliżające się do wielkiego przewieszenia na filarze, od drogi Długosza po lewej do Momatiuka wprost po prawej – czyli na najbardziej „powietrzne” drogi w Polsce, na których wrażenie otchłani spotęgowane jest odbiciem nieba w głębokim jeziorze, sięgającym podstawy ściany. Sygnalnie (bez nazw i stanowisk) pokazano też sam start takich linii jak 15.10 do Yumy i Superparanoja, które na starcie pokonują Ostrogę względnie blisko samego Filara.
Jako ciekawostkę można dodać, że mamy tu klarowne rozszyfrowanie kilku wariantów u góry ściany, wychodzących od lewej na Filar lub przekraczających jego krawędź, co jest ważne dla kończących drogi Długosza czy Kant Filara. Na przykład widać, że stosunkowo niskie wyjście w prawo na Filar i de facto jego górną część bliską Kantu pokonano już w roku 1960. Pokazano też nieco zapomniany wariant oryginalny Kantu Filara, biegnący najbliżej krawędzi (Kiełkowski!) oraz najwyżej położony wariant sprzed 1988 r. do Kantu, pokonywany jako mylne, zapychowe zakończenie drogi Długosza, wyceniany VI+ i często stanowiący poważny kłopot dla zmęczonych zespołów (włączony został on też do drogi Gacopyrz now zgodnie z zamysłem jej autorów z 1992 r., ale akurat jako końcówka tej drogi jest rzadko przechodzony).
Wśród nazwanych mniejszych formacji terenowych przypomniano położenie takich obiektów jak Szara Ścianka i Pochyła Pólka z oryginalnego wariantu na Filarze (trawersu w lewo, z tzw. Pająkiem). Na liście nazw znalazły się też obiekty nowe, takie jak Różowy Filarek wysoko na Wędrówce Dusz (biegnie przez niego ostatni odcinek VIII- tej drogi), ważny orientacyjnie od czasów historycznego skoku BASE.
Wszystko to podano na dwóch ujęciach ściany, umieszczonych obok siebie: zdjęcia na wprost oraz zdjęcia z lewym profilem Filara, zestawionych w zbliżonej skali. To dobitnie pokazuje nastromienie tej wyzywającej formacji, ale przede wszystkim bardziej ułatwia zorientowanie się w licznych wariantach i przewinięciach przez krawędź Filara.
Informacji terenowej towarzyszą połączone w jedno zdjęcia czwórki zdobywców z 9 lipca 1962 roku, wykonane w dniu ostatecznego ukończenia wspinaczki, już nieco poniżej szczytu (w pierwszym dogodnym miejscu wolnym od śniegu, gdyż owego lata na przełomie czerwca i lipca nastąpiły nadzwyczajne opady śnieżne).
Przy dolnej krawędzi obrazu zamieszczono listę skrótów nazw oraz zestaw wybranej literatury, odnoszącej się do historii i topografii Filara (w tym trzy pozycje z 2012 roku: przewodnik J. Zurawskiego „Kazalnica – drogi zebrane”, Taternik 2/2012 i obszerna relacja A.Marcisza „Piękny Umysł”.
Z listy tej polecamy najbardziej szczegółową relację z przejścia, jaką ogłosił Janusz Kurczab w swojej książeczce „Filar Kazalnicy” (wydanie II rozszerzone z 1995 r., Explo).  Dobrym uzupełnieniem może być lektura Taternika nr 2 z 2012, strony 2-10, ze wspomnieniowym tekstem Janusza Kurczaba innym niż jego opowiadanie w książce „Filar Kazalnicy” oraz listą znaczących przejść zestawioną przez Jana Kiełkowskiego (z kronikarskiego obowiązku: listę ową należy uzupełnić o bardzo ważne 1. przejście klasyczne Kantu Filara z września 1980 roku).

Informacje dodatkowe

Rok

2012

Obszar

Karpaty, Taternictwo, Tatry, Wspinanie